De Kanjertraining is een methode voor sociaal-emotionele vorming. De methode bestaat uit een serie lessen met bijbehorende oefeningen die de leerkracht geeft. De Kanjertraining is bedoeld om de sfeer in de klas goed te houden en/of te verbeteren.

Kanjertraining manifesteert zich op diverse terreinen.

1. Pesten
Wanneer een school te maken krijgt met pestgedrag binnen een klas wordt de pester daar vaak op aangesproken. Hij of zij krijgt straf en dient ermee op te houden. Een gesprek met ouders volgt wellicht ook nog, maar te vaak blijft het hierbij. Kanjertraining gaat verder.

• Wat is de rol van de pester?
• Waarom doet hij/zij dit?
• Hoe kunnen we dit kind leren om dit op een positieve manier op te lossen en zijn/haar gedrag zelf te willen veranderen?

Maar we kijken ook naar de rol van "het slachtoffer".

• Hoe hanteert dit kind zich ineen groep?
• Hoe zorgen we als school ervoor dat dit kind meer zelfvertrouwen krijgt?
• Meer voor zichzelf gaat opkomen?
• Hoe krijgen we dit kind meer uit zijn schulp?

Tenslotte kijken we naar de rol van elk kind in de groep.

• Keek jij toe, deed je ook mee of greep je in?
• Wat kan jouw aandeel hierin zijn?
• Hoe kun jij meewerken aan een positieve sfeer in de groep?

2. De eigen ik
We kijken gericht naar het kind en hoe deze zich hanteert in een groep. Hebben we hier met een dominant kind te maken die op een negatieve manier de baas wil spelen? Of is dit kind veel te verlegen en willen we proberen meer zelfvertrouwen te kweken? Of heeft het kind de neiging tot meelopen, omdat hij bang is om tegen de leiders in te gaan?

Kanjertraining werkt ernaar toe dat kinderen op een positieve manier in een groep aanwezig durven te zijn. Kanjerkinderen zijn zelfverzekerd, zijn positief, zijn open en te vertrouwen en voelen zich veilig.

Doelen
Met de Kanjertraining bereiken we de volgende doelen:

• De leerkracht wordt gerespecteerd.
• Pestproblemen worden hanteerbaar/lossen zich op.
• Leerlingen durven zichzelf te zijn.
• Leerlingen voelen zich veilig.
• Leerlingen voelen zich bij elkaar betrokken.
• Leerlingen kunnen hun gevoelens onder woorden brengen.
• Leerlingen krijgen meer zelfvertrouwen.

Petten
Kanjertraining werkt vanuit vier petten (gedragstypen). Dit maakt het voor de leerlingen heel concreet en duidelijk hoe een kind zich gedraagt. Je bent dus geen rode, gele, witte of zwarte pet, maar je gedraagt je als de rode, gele, witte of zwarte pet. Hiermee ontwikkelen leerkrachten en leerlingen een gezamenlijke taal en krijgen ze handvaten om elkaar op gedrag aan te spreken.

Zwarte pet: De zwarte pet of de vlerk. Deze kinderen hebben de neiging dominant binnen een groep aanwezig te zijn. Het zijn de leiders en vaak de aanstichters van negatief gedrag. Willen hun zin hebben en hebben graag de macht.

Rode pet: De rode pet of de aapjes. Deze kinderen volgen de zwarte petten, hebben de neiging om dit gedrag na te doen. Lachen problemen vaak weg in plaats van ze te benoemen. Deze kinderen komen vaak vrolijk over, hebben veel lawaai.

Gele pet: De gele pet of de konijntjes. Deze kinderen zijn verlegen, teruggetrokken. Voelen zich onzeker en denken dat alles wel aan hemzelf ligt. Zijn vaak het slachtoffer van de zwarte en rode petten. Durven niet voorzichzelf op te komen en uiten zich moeilijk.

Witte pet: De witte pet of de tijger (de kanjer). Deze kinderen zijn positief en zelfverzekerd. Uiten dit niet in negatief gedrag. Komen voor andere kinderen op en kunnen hun gevoelens goed verwoorden.

Hoe ziet dit er in de praktijk uit?
Kanjertraining werkt ernaar toe dat kinderen op een positieve manier in een groep aanwezig durven te zijn. Kanjerkinderen zijn zelfverzekerd, zijn positief, zijn open en te vertrouwen en voelen zich veilig.

• Witte petten met een zwart randje zijn kinderen die goed de leiding kunnen nemen, dingen opzetten en ervoor gaan. We stimuleren ze niet in de valkuilen van een zwarte pet te vallen.
• Witte petten met een rood randje zijn heel gezellige kinderen. Valt altijd een lolletje mee te hebben en fleuren een groep op met hun vrolijkheid.
• Witte petten met een geel randje zijn goede luisteraars en staan voor andere klaar. Willen altijd helpen.

U zult de kinderen vaak over deze petten horen. Kinderen gaan elkaar uiteindelijk ook op het gedrag aanspreken (Hey, doe je rode pet eens af!).

Kanjerafspraken
Zichtbaar in de klassen hangen de Kanjerafspraken waar we ons op school aan houden (en niet alleen tijdens de Kanjerlessen).

1. Wij vertrouwen elkaar.
2. Niemand speelt de baas.
3. Niemand lacht uit
4. Niemand doet zielig.
5. Wij helpen elkaar.